در بیشتر مواقع، اگر بلافاصله بنشینید، پناه بگیرید و وضعیت را حفظ کنید می توانید از خود محافظت کنید.

- روی دست ها و زانوی خود بنشینید. قبل از اینکه زلزله شما را به زمین پرت کند. این وضعیت شما را از افتادن و سقوط محافظت می کند اما همچنان به شما اجازه می دهد تا در صورت لزوم حرکت کنید.

- پناه بگیرید. سرو گردن (و در صورت امکان کل بدن) را زیر یک میز یا سرپناه قرار دهید.اگر در نزدیکی هیچ جای پناهی نیست، نزدیک دیوار داخلی یا کنار وسایل کم ارتفاعی که روی شما نمی افتد، بنشینید و سر و گردن خود را با دست و بازو بپوشانید.

- وضعیت را حفظ کنید. در پناهگاه خود بمانید (یا سر و گردن خود را نگه دارید) تا زمانی که زمین لرزه متوقف شود. میز یا سرپناه را نگه دارید تا اگر لرزش ها آن را به اطراف جا به جا کرد، آماده حرکت با آن باشید.

اگر داخل هستید، داخل بمانید.

- در هنگام زلزله به بیرون یا اتاق های دیگر فرار نکنید. اگر در همان جایی که هستید بمانید، احتمال آسیب دیدن شما کمتر خواهد بود. برای کاهش احتمال صدمه و آسیب، اقدامات زیر را انجام دهید:

- در صورت امکان، ظرف چند ثانیه قبل از تشدید لرزش به سرعت از شیشه، اشیاء معلق، کتابخانه، بوفه یا سایر اجسام بزرگ که ممکن است سقوط کنند فاصله بگیرید. مراقب سقوط اشیایی مانند آجرهای شومینه و دودکش، وسایل روشنایی، تابلو و دیوار آویزها، قفسه و کابینت ها باشید.

- اگر چیزی در نزدیکی خود پیدا کردید از آن برای محافظت سر و صورت در برابر ریزش آوار و شیشه ها استفاده کنید.

- اگر در آشپزخانه هستید سریع اجاق گاز را خاموش کرده و با اولین نشانه های زلزله پناه بگیرید.

- اگر در رختخواب هستید، همان جا بمانید و از سر خود با بالش محافظت کنید.اگر در همان جایی که هستید بمانید، احتمال آسیب دیدن شما کمتر خواهد بود. در صورت راه رفتن یا غلتیدن روی زمین، شیشه های شکسته روی زمین می تواند باعث آسیب شوند.

- در چهار چوب در پناه نگیرید. شما زیر یک میز محفوظ تر هستید. در خانه های امروزی، چهار چوب درها از سایر قسمت های خانه قوی تر نیستند. درها شما را از احتمال آسیب دیدگی بر اثر سقوط یا پرتاب اشیا محافظت نمی کنند. بیشتر صدمات و مرگ های مربوط به زلزله بر اثر افتادن یا پرتاب اشیا (مانند تلویزیون، چراغ ها، شیشه یا قفسه کتاب) یا زمین خوردن ایجاد می شود.

اگر در یک ساختمان بلند هستید: بنشینید، پناه بگیرید، بمانید.

- از پنجره ها و دیوارهای خارجی فاصله بگیرید.

- داخل ساختمان بمانید.

- از آسانسور استفاده نکنید. ممکن است برق قطع شود یا سیستم اطفای حریق فعال شود.

- اگر در جایی گیر افتاده اید، آرام و خونسرد باشید. سعی کنید با ضربه زدن روی قطعات سخت یا فلزی سازه، توجه افراد را به خود جلب کنید. با انجام این کار ممکن است شانس نجات شما افزایش یابد.

اگر در یک مکان شلوغ هستید، بنشینید، پناه بگیرید، بمانید.

- به سمت درها هجوم نبرید. دیگران نیز همین ایده را خواهند داشت.

- از قفسه و اشیایی که ممکن است سقوط کنند فاصله بگیرید و دور شوید.

- اگر می توانید، پناه بگیرید و چیزی را بردارید تا سر و صورت شما را در برابر ریزش آوار و شیشه محافظت کند.

اگر بیرون هستید، بیرون بمانید.

- از ساختمان ها، سیم های برق، کانال فاضلاب، دریچه های سرویس و خطوط سوخت و گاز دور شوید. بیشترین خطر سقوط آوار دقیقا در بیرون درب های ورودی و نزدیک دیوارهای خارجی ساختمان است.

- به یک منطقه باز و دور از درختان، تیرهای برق و ساختمان ها بروید.هنگامی که در فضای باز قرار گرفتید، بنشینید و تا پایان زمین لرزه در آنجا بمانید.

- منطقه نزدیک به دیوارهای خارجی ساختمان خطرناک ترین مکان برای ایستادن است. پنجره ها، نما و جزئیات معماری اغلب اولین قسمت های ساختمان هستند که فرو می ریزند.از این منطقه خطر فاصله بگیرید.

اگر در یک وسیله نقلیه در حال حرکت هستید، هر چه سریعتر و با احتیاط توقف کنید.

- ماشین را به سمت راست جاده هدایت و در مکانی مناسب دور از تیرهای برق، ساختمان، زیر گذر یا پل توقف کنید.

- در ماشین بمانید و ترمز دستی را بکشید. ممکن است خودرو به شدت روی فنرهایش تکان بخورد. اما تا زمان توقف زمین لرزه مکان خوبی برای ماندن است.

- رادیو را برای دریافت اطلاعات ضروری روشن کنید.

- اگر سیم برق روی خودرو افتاد، داخل آن بمانید تا زمانی که یک فرد آموزش دیده سیم را جدا کند.

- هنگامی که شروع دوباره رانندگی امکان پذیر شد، مراقب خطرات ایجاد شده در اثر زلزله مانند شکستن سطح جاده، سقوط تیرهای برق و سیم ها، بالا آمدن سطح آب، زیر گذریا پل های فرو ریخته باشید.

اگر در استادیوم یا سالن نمایش هستید، در صندلی خود بمانید. از سر و گردن با بازوها محافظت کنید.

- تا قبل از پایان زمین لرزه، جایگاه خود را ترک نکنید.

- با احتیاط خارج شوید و مراقب هر چیزی که ممکن است در پس لرزه ها سقوط کند، باشید.

اگر نزدیک ساحل هستید، بنشینید، پناه بگیرید و بمانید تا زمانی که لرزش ها متوقف شود.

- اگر زمین لرزه شدید 20 ثانیه یا بیشتر طول کشید، بلافاصله به مناطق مرتفع بروید. زیرا ممکن است در اثر زلزله، سونامی ایجاد شده باشد.

- بلافاصله 3 کیلومتر فاصله بگیرید یا به منطقه ای بروید که 30متر از سطح دریا بالاتر باشد. منتظر صدور اخطار رسمی نباشید.

- برای جلوگیری از ترافیک، آوار و سایر خطرات، به جای رانندگی بهتر است پیاده بروید.

اگر نمی توانید روی زمین بنشینید، سعی کنید درجای خود بمانید تا زمین نخورید.

- اگر روی ویلچر هستید، چرخ ها را قفل کنید.

- از سر و گردن خود با یک کتاب بزرگ، بالش یا بازوها محافظت کنید. هدف جلوگیری از زمین خوردن یا آسیب با اشیایی است که ممکن است به سمت شما بیفتند یا پرتاب شوند.

- اگر می توانید، زیر یک میز محکم پناه بگیرید. از دیوار های خارجی، پنجره ها، شومینه و اشیا معلق فاصله بگیرید.

- اگر قادر به حرکت از روی تخت یا صندلی نیستید، با پتو و بالش از خود در برابر سقوط اشیا محافظت کنید.

 دکتر «میلاد احمدی مرزاله» عضو هیات علمی گروه فوریت ها و بلایا، دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز