«مراقب خودت باش» این جمله را معمولا به عزیزترین آدم های اطراف می گوییم و معنا و مفهوم زیادی پشت سر این جمله کوتاه هست. این یعنی تو برای من مهم هستی پس از خودت مراقبت کن. مراقبت کردن از خود یکی از ماندگارترین کارهایی هست که هر انسانی باید برای خودش انجام بدهد. مراقبت از خود شاید یک عبارت ساده باشد و خیلی از ما این رو در حد یک عبارت بدانیم ولی مفهوم خیلی گسترده تری دارد. معادل رسمی این عبارت غیر رسمی، خود مراقبتی است که امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته است.

خود مراقبتی علاوه بر بعد جسمی، به ابعاد روحی، روانی، اجتماعی، فرهنگی و ... زندگی انسان نیز اشاره دارد. پس اگر بخواهیم این عبارت را تعریف کنیم، خود مراقبتی عبارت است از مجموعه از اقدامات و رفتارهای آگاهانه و هدفمند که باعث می شود کیفت زندگی ارتقا پیدا کند و نیازهای انسان در تمام ابعاد به نحو موثری برآورده شود.

 

برای انجام خودمراقبتی پس باید به سلامتی خودمان در تمام ابعاد فکر کنیم و اقداماتی انجام دهیم که سلامتی ما را بهبود می دهد. انجام ورزش روزانه، سبک غذایی سالم، سبک زندگی سالم، دور شدن از آلودگی های مختلف، و به طور کلی انجام هر چه برای سلامتی جسمی ما می تواند خود باشد می تواند در بعد جسمی خود مراقبتی قرار گیرد.

در بعد سلامت روان که بسیار به سلامت جسمی مرتبط است، انجام اقداماتی که تنش و استرس ناسالم را از ما دور کند یکی از کلیدی ترین اقدامات است. در بعد اجتماعی برقراری ارتباطات سازنده با اطرافیان و تعاملات مناسب و داشتن نگرش مثبت می تواند بسیار کمک کننده باشد. در بعد معنوی توجه به معنویات و انجام اقداماتی که می تواند ما را به خداوند نزدیک کند یکی از بهترین اقدامات است. البته باید مد نظر داشت که همه این اقدامات و ابعاد به هم مرتبط است و باید هم زمان در تمام ابعاد خود مراقبتی پیشرفت کنیم. توجه زیاد به یک بعد می تواند به ابعاد دیگر آسیب بزند و باید توازن را رعایت کرد.

دکتر سجاد دلاوری، عضو هیئت علمی گروه مدیریت و مسئول کمیته استاد مشاور و منتورینگ دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی