مدیریت استرس در بیماری های همه گیر: فرصت ها و چالش های فناوری اطلاعات و ارتباطات

شیوع بیماری های همه گیر همچون کووید-19 و مداخلات انجام شده بمنظور مهار مخاطرات ناشی از آن ها، منجر به اختلالات اجتماعی گسترده و بی سابقه ای در سلامت عمومی افراد شده است. مرگ و میر ناشی از این بیماری ها، تحمیل هزینه های گزاف درمانی بر افراد و جامعه، از دست رفتن مشاغل، محدود شدن روابط بین افراد و کاهش مهارت های اجتماعی و شناختی، تنها بخشی از مسائل مرتبط با بیماری های همه گیر می باشد. این مسائل بطور مستقیم یا غیر مستقیم منجر به بروز استرس در افراد می شود. استرس یک فشار روانی است که توسط عوامل بیرونی یا درونی ایجاد میگردد و منجر به بروز علائم فکری، جسمی، احساسی و هیجانی، و رفتاری در افراد می شود. مدیریت استرس، تلاش هایی است که فرد برای کنترل و اداره توقعات محیطی و درونی و تعارضات موجود بین آنها انجام می دهد. بر اساس مطالعات مختلف، فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی نقش موثری در کاهش استرس ناشی از وضعیت های همه گیر دارد. همه ما با نقش غیر قابل انکار فناوری اطلاعات بخصوص در دوراپزشکی و آموزش از راه دور از طریق پلت فرم های آنلاین آشنایی داریم. امروزه وجود محیط های آنلاین در محیط های کسب و کار و ارائه Tele Business با رونق دادن به کسب و کارهای دیجیتال، استرس مربوط به از دست دادن شغل را می کاهد. از طرف دیگر بیماری های همه گیر منجر به توقف طولانی مدت افراد در خانه و محدود شدن تعاملات و فعالیت های آن ها در محیط اجتماعی می شوند. وجود رسانه ها و شبکه های اجتماعی آنلاین همچون اینستاگرام، تلگرام و غیره، نه تنها منجر به تعامل بیشتر افراد در شرایط اعمال محدودیت ها شده بلکه از این طریق، استرس ناشی از دوری از اجتماع و تنهایی را کاهش می دهد. از طرف دیگر وجود برنامه های کاربردی بازی گونه بر بستر موبایل یا وب این امکان را برای افراد فراهم می کند تا علاوه بر احساس لذت و سرگرمی و کسب تجربه های جدید، مهارت های شناختی همچون تمرکز، توجه، یادگیری، حل مسئله و مهارت های ارتباطی که عوامل موثری در مدیریت استرس می باشند را، تقویت کند. این ها تنها بخشی از مزایای فناوری در مدیریت استرس افراد در بیماری های همه گیر می باشد. علی رغم اثرات موثر فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی در بحران های همه گیر، چنانچه این فناوری ها به درستی مدیریت و استفاده نشوند، نه تنها باعث کنترل استرس نشده بلکه منجر به شکل گیری استرس و تاثرات منفی بر روح و جسم افراد می شوند. از این رو توصیه می شود افراد در استفاده از فناوری، برنامه ریزی داشته باشند. برای مثال آن ها می توانند از ساعت 10 شب به بعد از گوشی همراه و لپ تاب استفاده نکنند تا خواب باکیفیتی را تجربه کنند، چرا که بی خوابی و بدخوابی می تواند منجر به کاهش عملکرد و بروز استرس و تمرکز در روز بعد شود. از طرف دیگر داشتن سبک زندگی سالم همچون رژیم غذایی مناسب و پرداختن به سایر فعالیت ها در خانه همچون ورزش کردن، گل کاری و نقاشی نه تنها استرس ناشی از وضعیت های همه گیر را کاهش می دهد، بلکه منجر به استفاده حداکثری از مزایای فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی می شود.