طبق مطالعات اخیر که توسط سازمان جهانی بهداشت گزارش شده است، اختلالات روانی همچون افسردگی و اضطراب سالانه، تا یک تریلیون دلار منجر به از دست رفتن بهره وری در اقتصاد جهانی می شوند.

کار، برای سلامت روان مفید است اما بیکاری و همچنین محیط کاری منفی یک عامل خطر شناخته شده برای مشکلات سلامت روان بخصوص افسردگی و اختلالات اضطرابی می باشد. براساس مطالعات، یک محیط کاری منفی ممکن است منجر به مشکلات سلامت جسمی و روانی، استفاده مضر از مواد مخدر یا الکل، غیبت از کار و کاهش بهره وری شود. اقدامات موثری که بسیاری که سازمان ها برای ارتقای سلامت روان در محیط کار انجام می دهند، می تواند منجر به ارتقاء بهره وری شود.

براساس مطالعات، به ازای هر 1 دلار که برای درمان اختلالات روانی متداول هزینه می‌شود، به میزان 4 دلار بهره‌وری بهبود پیدا می کند. خطراتی که منجر به مشکلات سلامت روان در محیط کار می شوند عبارتند از: سیاست های ناکافی بهداشت و ایمنی، ضعف در ارتباطات و شیوه های مدیریت، مشارکت محدود کارکنان در تصمیم گیری یا کنترل کم بر حوزه کاری خود، سطوح پایین حمایت از کارکنان، ساعات کاری غیر قابل انعطاف و وظایف و اهداف سازمانی نامشخص. همچنین ممکن است این مشکلات به محتوای شغلی افراد مربوط باشد، مانند وظایف نامناسب براساس شایستگی های فرد، حجم کاری زیاد و یا عدم امنیت شغلی. براساس مطالعات، اجرای سیاست ها و اقدامات ایمنی و بهداشتی در محیط کار، پشتیبانی از کارکنان، مشارکت دادن کارکنان در تصمیم گیری، ارائه برنامه های توسعه شغلی کارکنان، به رسمیت شناختن و پاداش دادن به مشارکت کارکنان می تواند از جمله مداخلات و اقدامات اثر بخش برای محافظت و ارتقاء از سلامت روان افراد در محیط کار باشد.

 

در راستای سیاست ها و اقدامات ایمنی و بهداشتی در محیط کار و بمنظور توسعه و بهبود استفاده از خدمات بهداشتی در محیط کار، در سال‌های اخیر، با توسعه فناوری های مختلف و فراگیر شدن استفاده از ابزارهای دیجیتال همچون تلفن‌های هوشمند، امکان ارائه بسیاری از برنامه های بهداشت جسمی و روانی در فرمت دیجیتال یا مجازی برای مدیران و کارفرمایان بمنظور حفظ نیروی کار سالم فراهم شده است. بهره گیری از راه حل های دیجیتال همچون اپلیکیشن های موبایل با ارائه مطالب آموزشی در قالب متن، تصویر، فیلم های ویدیویی و تمرین های بازی گونه، منجر به ارائه موثر رویکردهای درمانی حمایتی بمنظور ارتقاء سلامت جسمی و روانی می شوند و بعلاوه با ارتقاء کارکردهای شناختی و ذهنی افراد، از تغییرات رفتاری مثبت افراد در محیط کار حمایت می کنند.

مطالعات نشان داده اند که ارائه درمان های شناختی-رفتاری از طریق ویدیو و بصورت تمرین های بازی گونه برای درمان افسردگی و اضطراب، منجر به کاهش هر دو این علائم می شود. بعلاوه، استفاده از این فناوری ها راحت و آسان است و بدون نیاز به انتظارهای طولانی که اغلب برای درمان حضوری لازم است در هر زمان و مکانی در دسترس هستند. براساس تحقیقات اخیر که مداخلات سلامت الکترونیکی را در بهبود سلامت روانی و اثربخشی کارکنان مؤثر می دانند، نشانگرهای زیستی دیجیتال با استفاده از ابزارهای پوشیدنی و اپلیکیشین های تلفن همراه منجر به بهبود سلامت روان در محیط کار می شوند. این ابزارها می توانند داده‌های فیزیولوژیکی را از ابزارهای پوشیدنی و همچنین از طریق گفتار، متن و تعامل با تلفن هوشمند، جمع آوری کنند. به عنوان مثال، یک کارمند می‌تواند از گوشی هوشمند خود برای گزارش دادن حالت روحی خود یا ضبط صدای خود به عنوان وسیله‌ای برای سنجش وضعیت عاطفی خود استفاده کند، یا از ساعت هوشمند خود برای ردیابی ضربان قلب، دمای پوست و میزان گلوکز خون برای ارزیابی وضعیت خود استفاده کند. برای مثال، اگر کارمندی گزارش دهد که خلق و خوی ضعیفی یا سطح بالایی از استرس دارد، یک راه حل دیجیتالی ممکن است به او پیشنهاد دهد که چند روز مرخصی داشته باشد یا او را به مربی یا درمان شخصی خاصی راهنمایی کند. از آنجایی که این داده‌ها دقیق‌تر از داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط نظرسنجی‌های مرسوم هستند، مدیران یا کارفرمایان می‌توانند با استفاده از آن‌ها به شناسایی درست کارکنان در معرض خطر، رسیدگی دقیق به نقاط مشکل ساز در محیط کار و اندازه گیری میزان رفاه افراد بپردازند و از معیارهای عینی بمنظور بهبود و توانمندسازی کارکنان در سطح فردی، تیمی یا سازمانی استفاده کنند.

 دکتر آزاده بشیری، مسئول EDO و عضو هیات علمی گروه مدیریت اطلاعات سلامت و انفورماتیک پزشکی