عید به چه معنی است؟

«عید» در لغت از ماده «عود» به معنى بازگشت است، در اعیاد اسلامى به مناسبت اینکه در پرتو اطاعت یک ماه مبارک رمضان و یا انجام فریضه بزرگ حج، صفا و پاکى فطرى نخستین به روح و جان باز مى‏ گردد، و آلودگیها که بر خلاف فطرت‏ است، از میان مى‏ رود، عید گفته شده است.

کلمه عید فقط یک بار در قرآن مجید ذکر شده و آن هم در آیه ۱۱۴ سوره مائده است که «اللّهمّ ربّنا أنْزلْ علیْنا مائدةً من السّماء تکون لنا عیدًا لأوّلنا وآخرنا» روز اول ماه شوال را عید نامیدند چرا که در آن به روزه‌ داران دستور داده شده که روزه خود را افطار کنند و این بزرگترین عید برای روزه‌ داران است.

به گفته امام علی (ع)، روزی که در آن فرد از گناه دست بردارد عید است. پس چه عیدی بزرگ‌ تر از عید فطر که یک مسلمان روزه ‌دار، بعد از یک ماه روزه ‌داری و دوری از گناه و هواهای نفس در این روز بزرگ، عیدی خود را از خداوند می ‌گیرد.

در عید فطر مسلمانان بهترین لباس‌ها را تن کرده، در حالی که هم جسم و روح آن‌ها پاکیزه است به نماز می‌ایستند و در این اجتماع بزرگ، فرصتی برای هم ‌دلی و هم‌ بستگی بین مسلمانان ایجاد خواهد شد.

چنانچه در روایتی از امام رضا (ع) فرمودند: «إنّما جعل یوم الفطر العید لیکون للمسلمین مجتمعاً یجتمعون فیه و یبرزون للّه فیمجّدونه علی ما منّ علیهم» روز فطر از این رو عید قرار داده شد تا روز گردهمایی مسلمانان باشد، و در این روز گرد هم آیند و برای خدا به صحرا (فضایی باز) درآیند و خداوند را بر منّتی که بر آنها نهاده است ستایش و به بزرگی یاد کنند.
روز عید فطر روزی است که انسان باید به یاد خدا سپری کرده و به بی توجهی و گناه سپری نکند، و روزی است که باید از خداوند درخواست کرده و دعا نماید تا خداوند نیز بیاد او باشد، و دعایش را مستجاب نماید؛ این نکته برخاسته از روایتی از امیرالمومنین است که فرمود: «ألا و إنّ هذا الیوم یومٌ جعله اللّه لکم عیداً و جعلکم له أهلاً، فاذکروا اللّه یذکرکم و ادْعوه یستجب لکم» امروز روزی است که خداوند آن را برای شما عید قرار داد و شما را نیز شایسته آن ساخت؛ پس به یاد خدا باشید تا او نیز به یاد شما باشد و او را بخوانید تا خواسته ‏هایتان را اجابت کند.

«سیما افتخار» کارشناس فرهنگی و دانشجویی دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی