تحریم ها یا سیاست های ملی در مدیریت کووید-19 در ایران: کدام اثرگذارترند؟!

بیماری کرونای جدید(COVID-19) بسیار مسری و خطر عفونت زایی و شیوع گسترده بسیار بالایی دارد و با توجه به پاندمی سریعی که در دنیا داشته در 30 ژانویه 2020، توسط WHO شرایط اضطراری جهانی بهداشت عمومی و پس از آن رخداد پاندمی اعلام شد. ایران نیز از کشورهای اولیه ای بود که تحت تاثیر کووید-19 قرار گرفت. تحریم های آمریکا به بدتر شدن شرایط کمک می کرد. تحریم ها که جنگ اقتصادی و سیاسی آمریکا علیه ایران است، پیشینه بلند مدتی دارد. کما این که به صورت غیرمستقیم و منفی بر سیل 2019 ایران نیز تاثیر گذاشته بود. در واقع تحریم ها نقض کامل برنامه های بشردوستانه است و با منشور سازمان ملل و اعلامیه بین المللی حقوق بشر تناقض دارد. کووید-19 هیچ تاثیری بر تغییر دیدگاه ها و سیاست های آمریکا نداشت حتی در این مدت تحریم ها توسط آمریکا بیشتر هم شد. با این حال تحریم ها نمود اصلی بکارگیری تروریسم توسط آمریکاست. صرف نظر از کمک به شیوع بیشتر کووید-19، تاثیرات جسمی، روحی و روانی عمیقی بر مردم دارد.

بیشتر مشکلات ایران در روزهای اولیه شیوع کووید-19 بود. در ابتدای شیوع کووید-19 ایران نیازمند کمک های پزشکی و بهداشتی بود. با این حال تقریبا 2 ماه بعد از کشف اولین مورد کووید-19، ایران در تولید وسایل حفاظت فردی از جمله محافظ، دستکش و ماسک و لباس های حفاظتی و مواد ضدعفونی کننده به خودکفایی رسید. بیمارستان ها ، مراکز درمانی خصوصی و دولتی با افزایش تخت های ای سی یو و مجهز نمودن آنها به تجهیزات لازم مانند ونتیلاتور و .... در مناطق با شیوع بالا اقدامات موثری را انجام دادندو تخت های پشتیبان توسط هلال احمر و نیروهای نظامی و سایر نهادهای مرتبط برای گذراندن دوران نقاهت بیماران ایجاد شد. ایجاد چندین بیمارستان موقت از جمله اقدامات بسیار مناسب در فاز پاسخ بود. در حال حاضر تلاش های ایران در انجام تحقیقات گسترده برای تولید واکسن کووید-19 قابل ستایش است.

گذار از کووید-19 نیازمند اجماع جهانی و مشارکت همه کشورهاست. همان طور که کووید-19 ابتدا از ووهان چین شروع شد و در سراسر دنیا شیوع پیدا کرد. لذا همبستگی و تلاش های ملی در راستای غلبه بین المللی بر کووید-19 نکته مهمی است. تحریم ها در پاسخ و مدیریت کووید-19 تاثیر غیرمستقیم دارد ولی اثر قوی و جدی ندارد. با این حال سیاست های ملی و بین المللی در کوتاه مدت و بلندمدت بر تمام جنبه های سلامتی مردم تاثیر دارد. تقویت زیرساخت های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و سلامت موجب غلبه بر شوک های سلامتی و بیماری های نوظهور ازجمله کووید-19 می شود. با تقویت سلامت مردم از طریق اقدامات جامعه نگر و تصمیم گیری بر پایه شواهد می توان به توانمندتر شدن کشورها کمک کرد و موجب خودکفا شدن و متمرکز شدن کشورها بر توانمندی های خود شد و امنیت ملی را تضمین کرد.

 

با این حال، راهکارهای زیر برای غلبه و کاهش اثرات تحریم ها و تقویت زیرساخت ها و سیاست های ملی پیشنهاد می شود: 1. تقویت زیرساخت های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و سلامت ملی و محلی 2. استفاده از جنبه های مثبت زنجیره بلاک چین برای تامین و نقل و انتقالات مالی حوزه سلامت 3. ورود قاطعانه سازمان ملل در رفع تحریم ها 4. همگرایی کشورهای همسایه و منطقه برای پاسخ به کووید-19 و غلبه بر تحریم ها 5. تمرکز بر توانمندسازی سلامت و اقتصاد داخلی 6. تقویت سیاست خارجی برای آمادگی در پساکووید-19 7. اجرای کامل توافق نامه ها و کنوانسیون های بین المللی از جمله برجام 8. تنظیم مناسبات سیاسی تعدیل یافته توسط سازمان ملل 9. انتقال تجربیات مقابله با تحریم ها توسط کشورهای دوست 10. میانجی گری کشورهای سوم و بی طرف در حل تحریم ها 11. تبدیل تهدید تحریم ها به فرصت توسط سیاست مداران 12. ورود سازمان های غیردولتی و بی طرف مانند صلیب سرخ و هلال احمر در تبادل کالای درمانی و بهداشتی به کشورهای درگیر تحریم 13. نهادینه کردن باور ملی به منظور خوداتکایی کشورها.

با توجه به پاندمی و گسترش روز افزون کووید-19 در دنیا، همکاری ‌های ملی و بین المللی برای پیشگیری و مهار کووید-19 در دنیا موضوع بسیار مهمی است. تحریم ها با تضعیف منابع اقتصادی و ایجاد اختلال در روند ارسال دارو، واکسن و تجهیزات تاثیر بسزایی بر کنترل کووید-19 دارد. با این حال تلاش های ملی کشورها نقش قابل توجه، حیاتی و بسزاتری در مدیریت کووید-19 دارد. سیاست گذاران و تصمیم گیران سلامت در ایران و سایر کشورهای درگیر تحریم، بایستی با توانمندسازی ملی، عزم جدی و تمرکز، تقویت و توسعه تحقیقات و صنایع دارویی و سلامت محور و فرهنگ سازی عمیق به حرکت به سوی کنترل و مهار کامل کووید-19 قدم بردارند و به بازیگر جدید جهانی با حداکثر تاثیرگذاری در حوزه مدیریت کووید-19 تبدیل شوند.

منبع:

Peyravi M, Ahmadi Marzaleh M. Sanctions or National Policies in COVID-19 Management in Iran: Which One is More Effective?!. Bulletin of Emergency And Trauma. 2021 May 8.