پیدایش فناوری‌های جدید‌ ارتباطی از جمله؛ شبکه‌های اجتماعی مجازی، ساختار تعاملات و ارتباطات را دچار تغییرات بنیادین کرده و ارتباطات انسانی را به فراتر از زمان و مکان گسترش داده است. امروزه حضور در این‌ فضا و برقراری ارتباطات میان‌فردی از نوع مجازی، به جزیی جدایی‌ناپذیر از زندگی بیشتر انسان‌ها به ویژه جوانان بدل شده است.

با وجود مزایای قابل توجه فضای مجازی، استفاده بیش از حد آن می تواند موجب آسیبهای جبران ناپذیر برای فرد استفاده شود. این آسیبها اعم از ضررهای جسمانی و روانی می باشد.

ارتباط با دیگر افراد، به طور چشمگیری می‌تواند استرس، افسردگی، اضطراب و حس تنهایی را از بین ببرد و از طرف دیگر موجب افزایش عزت نفس، راحتی و شادی شود. در دنیای شلوغ امروز، خیلی از ما برای ارتباط با دیگران، بیشترین وقت را در پلتفرم‌های مجازی مختلفی مانند اینستاگرام، توییتر، تلگرام و فیسبوک می‌گذرانیم.
این فضا با این که مزایای بسیار زیاد و گوناگونی دارد، می‌تواند موقعیت‌هایی را رقم بزند که ما مدام جنبه‌های مختلف زندگی خود را با دیگران مقایسه کنیم، غصه بخوریم، اخبار بد و ناگوار بشنویم، احساس تنهایی در ما شدت بگیرد و اضطراب بالا برود. همچنین، از آن‌ جا که استفاده از اینترنت محدودیت سنی ندارد و هر فردی با استفاده از گوشی، لپ تاپ یا کامپیوتر می‌تواند به اینترنت دسترسی پیدا کند، باعث می‌شود افراد کم‌ سن و سال نیز در معرض مسائل ناخوشایندی قرار بگیرند. تمامی این مسائل، این زنگ هشدار را برای ما به صدا در می‌آورد که مراقبت از سلامت روان در فضای مجازی را جدی بگیریم.

راه های مراقبت از سلامت روان در فضای مجازی

اینترنت و فضای مجازی ویژگی‌های فوق ‌العاده‌ای که دارد و ضرورتش در زندگی روزمره‌ی ما احساس می‌شود. این فضا به ما امکان می‌دهد که بی ‌توجه به فاصله، بتوانیم با دوستان و خانواده درارتباط باشیم و آن‌ها را ببینیم. باعث می‌شود درباره‌ی هر موضوعی بتوانیم اطلاعات کسب کنیم و هر مهارت و تخصصی را از کارشناسان آن حوزه به طور مجازی یاد بگیریم. اجازه می‌دهد در کلاس‌های درس به‌راحتی شرکت کنیم. با دیدن ویدیوهای مختلف سرگرم شویم و همینطور از اخبار روز دنیا اطلاعات کسب کنیم. با این حال، بسیار لازم و ضروری است که مراقبت از سلامت روان در فضای مجازی را جدی بگیریم تا تحت تاثیر اتفاقات و مشکلاتی که می‌تواند برای ما رقم بزند قرار نگیریم.
برای این کار، راه‌های مختلفی وجود دارد. راه و روش‌هایی که بتوانیم در مقابل اخبار بدی که می‌ شنویم و احساسات بدی که در اثر دیدن خیلی از پست‌های فضای مجازی به ما دست می‌دهد را کنترل کنیم.

راه و روش‌های حفظ سلامت روان در فضای مجازی

-به احساسات خود توجه کنید.

-از مطالب دیگران الهام بگیرید اما مقایسه نکنید.

-زمان آفلاین بودن خود را بیشتر کنید.

-افراد و محتوای سمی را دنبال نکنید.

-از جست و جوی اخبار بد بپرهیزید.

-آگاهانه رفتار کنید.

-در دنیای واقعی هم حضور داشته باشید و ارتباط برقرار کنید.

اگر یاد بگیریم از فضای مجازی به شکل درست بهره برداری کنیم، می توانیم از آسیبهای آن ایمن بمانیم. با شناخت و تعیین اولویتهای خویش نسبت به روان خود، خانواده و کار، و با افزایش آگاهی ­مان نسبت به این فضا، پرهیز از پیگیری کردن اخبار ناخوشایند و یا آدمهای منفی نگر، پایین آوردن سطع توقع نسبت به دوستان فضای مجازی و درک این که آنچه در این فضا می بینیم، لزوما واقعیت ندارند، می تواند راههای برون رفت ما از خطرات فضای مجازی محسوب شوند.

دکتر« میلاد احمدی مرزاله »، عضو هیات علمی گروه سلامت در بلایا و فوریت ها، دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی